ازدواج و برقراری پیوند نکاح میان زن و مرد از اهداف خلقت و یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی افراد است. هدف از ازدواج به آرامش رسیدن زن و مرد و رشد و شکوفایی آنان در قالب خانواده است. با وجود تبلیغ و تاکید فراوان درباره ازدواج و تشکیل خانواده، قانون و شرع عقد نکاح و ازدواج را در شرایط خاصی یا با برخی افراد خاص ممنوع دانسته‌اند که ما آن‌ها را تحت عنوان موانع نکاح می‌شناسیم. حال می‌خواهیم بدانیم این موانع چیست و تحت چه شرایطی ایجاد می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید :
منظور از موانع نکاح مواردی هستند که در صورت موجود بودن مانع از بسته شدن صحیح عقد نکاح می‌شوند که عبارتند از:
قرابت و خویشاوندی در مواردی که قانون اشاره کرده است: قرابت به معنای رابطه خویشاوندی به صورت نسبی، سببی و رضایی است که در موارد خاص زیر مانع بسته شدن عقد نکاح می‌گردند.
هم خونی و داشتن جد مشترک، موجد این نوع قرابت است که مطابق ماده ۱۰۴۵ ق.م ازدواج با این اقارب ولو نسبت حاصل شبهه و زنا باشد منع شده است:
۱- ازدواج با پدر، مادر و اجداد آن‌ها مانند پدربزرگ، مادربزرگ و… تا هر قدر که بالا رود.
۲- ازدواج با فرزندان و فرزندان آن‌ها تا هر قدر که نسل پائین رود.
۳- نکاح با برادر، خواهر و فرزندان ایشان هر چقدر که نسل ادامه یابد و زاد و ولد صورت گیرد.
۴- ازدواج با عمه و خاله خود و والدین.
این نوع قرابت در اثر نوشیدن شیر زنی غیر از مادر خود، با آن زن و بستگان او ایجاد می‌شود که به آن قرابت شیری نیز گویند و از حیث ممنوعیت و حرمت ازدواج همانند اقارب نسبی است.
قرابت سببی بر اثر ازدواج پدید می‌آید و در موارد زیر برای مرد ممنوع است:
۱- ازدواج با مادر و اجداد زن چه نسبی باشند و چه رضاعی.
۲- ازدواج با زنی که قبلا زن پدر و یا زن یکی از اجداد او و یا زن پسر و یا یکی از اجداد او باشد حتی در صورت رضاعی بودن قرابت.
۳- ازدواج با دختر زن (ولو قرابت رضاعی) به شرطی که میان زن و شوهر رابطه زناشویی برقرار شده باشد.
۴- ازدواج با خواهر زن مگر بعد از انحلال نکاح. (چه دائمی و چه منقطع باشد)
۵- ازدواج با دختر برادر زن یا دختر خواهر زن مگر با اجازه از همسر خود.
ازدواج با زن شوهردار موجب اختلاط نسل شده و در قانون ما ممنوع می‌باشد و ضمانت اجرای قانونی در پی دارد. مطابق ماده ۱۰۵۰ ق.م چنانچه مردی بداند زن شوهر دارد و ازدواج با او حرام است اما با او عقد کند این عقد باطل بوده و زن تا ابد بر او حرام می‌شود.
حکم در عده بودن زن نیز در این ماده همانند حکم ازدواج با زن شوهردار است. چنانچه مرد با زنی که در عده طلاق یا عده وفات باشد ازدواج کند آن عقد باطل و زن تا ابد بر او حرام خواهد شد. البته در ماده بعدی (ماده ۱۰۵۱ ق.م) بیان شده است که چنانچه زوج از متاهل یا در عده بودن زن آگاه نباشد، عقد باطل شده ولی حرمت ابدی ایجاد نمی‌شود.
ماده ۱۰۵۲ ق.م به لعان اشاره می‌کند و بیان می‌کند بعد از لعان زن و مرد تا ابد به یکدیگر حرام خواهند شد. لعان عبارت است از مراسمی که طی آن زوجین لعن می‌فرستند. مرد زن را زناکار می‌داند و زن نیز ادعای شوهرش را کذب و دروغ می‌خواند. پس از پایان لعان، زوجین از یکدیگر جدا شده و تا ابد بر یکدیگر حرام می‌شوند.
در قانون و شرع ما داشتن ۴ زن دائمی برای مرد در صورت وجود شرایطی مانند تمکن مالی و… مجاز می‌باشد اما تجاوز از این تعداد ممنوع است و ضمانت اجرای قانونی به دنبال خواهد داشت.
مطابق ماده ۱۰۵۹ ق.م ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان و کافر جایز نمی‌باشد. در این ماده سخنی از ازدواج مرد مسلمان با زن کافر به میان نیامده است و سکوت قانون در این مورد، نشان دهنده اجازه نکاح مرد مسلمان با زن غیرمسلمان است.
بر اساس ماده ۱۰۵۷ و ۱۰۵۸ ق.م هر گاه زنی ۳ بار متوالی از مردی طلاق بگیرد بر او حرام می‌شود مگر زمانی که پس از ۳ مرتبه طلاق به نکاح دائمی مردی دیگر درآید و پس از نزدیکی به دلایلی چون طلاق، فسخ نکاح یا فوت زوج از زوجیت او خارج شود. هرگاه زنی ۹ بار از مردی طلاق بگیرد که ۶ تای آن‌ها عدی باشد بر او تا ابد حرام می‌شود.
احرام به نخستین عمل در مناسک عمره و حج گویند؛ اگر زن و مردی که در احرام هستند ازدواج کنند عقد آنان باطل و تا ابد بر یکدیگر حرام می‌گردند.
زنا یکی دیگر از مواردی است که در قانون مدنی در رابطه با موانع نکاح به آن اشاره شده است. در ماده ۱۰۵۴ ق.م آمده است که زنا با زن متاهل یا زنی که در ایام عده رجعیه است حرمت ابدی ایجاد می‌کند.
در ماده ۱۰۵۵ق.م نیز آمده است که چنانچه مردی با شبهه و یا زنا با زنی نزدیکی کند حکم مانعیت ازدواج او با اقارب سببی ایجاد شده از طریق زنا همانند حکم مانعیت ایجاد شده با ازدواج و نکاح صحیح است. به عنوان مثال مرد دیگر نمی‌تواند با مادر زنی که با او زنا نموده، ازدواج نماید.
در ماده بعدی نیز قانون بیان می‌کند که چنانچه مردی با پسری عمل شنیع انجام دهد دیگر اجازه ازدواج با مادر، خواهر و یا دختر او را ندارد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص موانع نکاح، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون موانع نکاح پاسخ دهند.
مبنع : موانع نکاح
می‌دانیم که عقد نکاح یک عقد لازم است و اصل دوام ازدواج مانع از انحلال و از بین رفتن آن می‌شود. اما در مواردی با مجوزی که قانونگذار می‌دهد می‌توان عقد نکاح را منحل کرد و اثر آن را از میان برد. بر اساس ماده ۱۱۲۰ ق.م یکی از این موارد که موجب انحلال نکاح می‌شود فسخ نکاح نام دارد؛ در صورتی که ازدواج برای یکی از زوجین زیان قابل توجهی به وجود آورد قانونگذار به او اجازه فسخ نکاح را به طور یک طرفه می‌دهد. حال می‌خواهیم بدانیم فسخ نکاح از جانب مرد مستلزم چه شروط و مواردی است؟
برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید :
زمانی زوجین حق بر هم زدن ازدواج و فسخ آن را می‌یابند که یکی از موارد زیر در میان باشد:
۱- عیوب: هرگونه نقص و ناتوانی موجود در زن یا مرد که در قانون نام برده شده باشد.
۲- تدلیس: کتمان کردن عیوب و فریفتن طرف مقابل برای برقراری عقد.
۳- تخلف از شرط صفت: یعنی فرد بعد از عقد و بدون داشتن قصد فریب، فاقد صفاتی باشد که در ضمن عقد شرط شده بودند.
همانطور که اشاره شد طرفین عقد می‌توانند نکاح را بر اثر وجود دلائلی چون عیوب، تدلیس و تخلف از شرط صفت فسخ کنند و از بین ببرند. این مجوز وقتی به مرد داده می‌شود که در هنگام بسته شدن عقد نکاح، این عیوب در زن وجود داشته باشد در صورتی که مرد از وجود آن اطلاع نداشته باشد. پس اگر عیوب نام برده شده پس از بسته شدن عقد به وجود آیند حق فسخی برای مرد ایجاد نخواهند کرد.
عیوبی که در زن برای مرد حق فسخ ایجاد می‌کنند عبارتند از:
جنون یا دیوانگی از جمله مواردی است که وجود آن چه در زن و چه در مرد برای طرف مقابل حق فسخ به وجود می‌آورد حال چه جنون ادواری باشد و چه دائمی.
یک ناهنجاری است به طوری که انجام عمل زناشویی را دشوار می‌سازد. قرن گوشت یا استخوان اضافه در اندام جنسی زنانه می‌باشد که مانع رابطه جنسی زوجین است.
یک بیماری شدید عفونی است که بر پوست و اعصاب اثر می‌گذارد و آسیب‌دیدگی و سوختگی در پوست ایجاد می‌کند.
بیماری پوستی که سبب ایجاد لکه‌های سفید روی پوست می‌گردد.
یکی گشتن مجاری اداری و خروج عادت ماهیانه.
لازم به ذکر است که مطابق ماده ۱۱۳۱ ق.م فسخ فورا اعمال می‌گردد و اگر کسی از حق فسخ برخوردار باشد و به فوریت آن آگاه باشد و از حق خود استفاده نکند، خیار او سقوط می‌کند و دیگر استحقاق بهره‌مندی از آن را نخواهد داشت. مدتی که برای استفاده از خیار فسخ در نظر گرفته می‌شود برای همه یکسان نیست و به نظر عرف و عادت بستگی دارد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص فسخ نکاح از جانب مرد، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون فسخ نکاح از جانب مرد پاسخ دهند.
منبع : فسخ نکاح از جانب مرد
زنان و مردان پس از رسیدن به سن بلوغ نیازهایی دارند که می‌بایست برای رفع این نیازها و آرامش در زندگی به نکاح قانونی جنس مخالف خود در بیایند. ازدواج زنان و مردان در دو نوع مختلف در قانون مدنی کشور ذکر شده است و در هر نوع نکاح حقوق زنان و مردان متفاوت خواهد بود. در ادامه این مطلب قصد داریم انواع نکاح از دیدگاه قانون مدنی و تفاوت‌های آن‌ها را برایتان شرح دهیم، با ما همراه باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید :
در قانون مدنی کشور ما دو نوع نکاح ذکر شده است. این دو نوع شامل نکاح موقت و دائم می‌باشند. نکاح موقت مدت دار و نکاح دائم همیشگی است. همانطور که در بالا خدمتتان گفته شد این دو نوع نکاح با یکدیگر کاملا متفاوت هستند.
نکاح دائم و موقت تفاوت‌های زیادی دارند، تفاوت این دو نوع نکاح به شرح زیر می‌باشد:
در عقد دائم زن و شوهر می‌توانند اموال یکدیگر را به ارث ببرند. برای مثال اگر زن فوت شود قسمتی از اموالش به همسر او تعلق پیدا می‌کند و اگر مرد فوت گردد نیز زن بخشی از اموال او را به ارث خواهد برد. اما در عقد موقت یا همان صیغه، زن و شوهر از اموال یکدیگر ارث نمی‌برند و چنانچه هر یک از آن‌ها فوت نماید دیگری نمی‌تواند برای دریافت ارث طرف مقابل اقدام کند. حتی شرط ارث بری هم باطل است و سبب ارث بری طرفین از یکدیگر نمی‌گردد.
در عقد دائم طبق قانون مدنی مرد موظف است که تمام مخارج زندگی زن را به عهده بگیرد و برای تامین زندگی او هزینه‌هایی بپردازد که به این کار پرداخت نفقه گفته می‌شود. اما در عقد موقت هیچ نفقه‌ای برای زن در نظر گرفته نشده است و قانونگذار در عقد موقت مرد را ملزم به پرداخت نفقه نکرده است اما می‌توان خلاف آن شرط نمود. یعنی طرفین می‌توانند ضمن ازدواج موقت شرط پرداخت نفقه کنند.
در عقد دائم چنانچه به هر دلیلی زن و شوهر بخواهند از یکدیگر طلاق بگیرند می‌بایست با مراجعه به دادگاه و گذراندن تمام مراحل قانونی برای طلاق خود اقدام نمایند.
اما در عقد موقت قانونگذار هیچ گونه دادگاهی را برای طلاق در نظر نگرفته است و طبق قانون مدنی اگر زن و مرد بخواهند در عقد موقت از یکدیگر جدا شوند می‌بایست صبر کنند تا مدت زمان صیغه آن‌ها تمام شود یا اینکه بذل مدت کنند. در صورتی که مدت زمان صیغه تمام شود یا مرد بقیه مدت نکاح را به زن ببخشد (بذل مدت کند) زن و شوهر دیگر به هم محرم نخواهند بود و ازدواجشان پایان می‌یابد.
در عقد دائم زن و شوهر می‌توانند مبلغی را به عنوان مهریه ذکر نمایند و هر دو به آن مبلغ توافق کنند. در عقد دائم تعیین مهریه الزامی نخواهد بود و چنانچه زن رضایت دهد می‌تواند بدون تعیین مهریه با مرد عقد نماید. البته در چنین حالتی زن بعدا می‌تواند از دادگاه تقاضای تعیین مهر المثل نماید.
اما در عقد موقت مطابق با ماده ۱۰۹۵ قانون مدنی تعیین مهریه الزامی می‌باشد و چنانچه مهریه تعیین نگردد عقد نکاح موقت آن‌ها باطل خواهد بود.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع نکاح در قانون مدنی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع نکاح در قانون مدنی پاسخ دهند.
منبع : انواع نکاح در قانون مدنی
برای اتمام عقد نکاح مانند سایر عقود راه‌های مختلفی وجود دارد. گاهی ازدواج با طلاق خاتمه می‌یابد، گاهی با فسخ عقد نکاح. چنانچه شرایط قانونی فسخ فراهم باشد هر یک از زوجین می‌تواند دادخواستی تنظیم و از دادگاه فسخ نکاح را تقاضا نماید. در این مقاله همچنین به ارائه نمونه دادخواست فسخ نکاح می‌پردازیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی لینک زیر کلیک کنید :
یکی از روش‌های بر هم زدن ازدواج فسخ کردن عقد است. هنگامی که بنا به دلایلی ازدواج سبب ضرر فاحش یکی از طرفین باشد برای مصلحت شخص با رعایت شرایطی امکان فسخ عقد نکاح وجود دارد. اگر چه فسخ نکاح دشواری‌ها و محدودیت‌های طلاق را ندارد اما قطعا باید شرایطی در آن رعایت شود. به طور مثال طلاق باید با جاری شدن صیغه طلاق و حضور دو شاهد صورت بگیرد اما در مورد فسخ بر اساس ماده 1123 قانون مدنی طرف صاحب حق فسخ می‌تواند به تنهایی از حق فسخ خود استفاده کند و فقط کافی است که به اطلاع شخص مقابل برسد. البته حق فسخ نکاح فوری است که بلافاصله بعد از ایجاد شدن برای فرد، باید آن را اجرا کند.
در صورتی که زن در هنگام عقد نکاح این عیوب را داشته باشد و مرد بدون آگاهی از آن عقد کند حق فسخ برای مرد وجود دارد.
اگر عیوب زیر در مرد باشد و سبب ناتوانی در برقراری رابطه جنسی شود زن حق فسخ یک طرفه نکاح را دارد:
اولین مورد مشترک که سبب فسخ می‌گردد جنون هر یک از طرفین است. بر اساس ماده 1121 قانون مدنی، جنون هر یک از زوجین چه ادواری باشد چه دائمی در صورتی که مستقر شود برای طرف مقابل حق فسخ نکاح می‌آورد. می‌توانید برای مشاهده جزئیات نکاح مجنون به حکم نکاح مجنون رجوع نمایید.
یکی از مواردی که سبب ایجاد حق فسخ برای هر دو طرف می‌گردد تدلیس یا فریب در ازدواج است. اگر پیش از نکاح یکی از طرفین صفتی را به خود نسبت دهد در حالی که فاقد این صفات باشد یا اینکه طرف مقابل را به هر طریقی فریب دهد در صورتی که بعد از عقد حقیقت آشکار شود برای هر یک از زوجین که متضرر شده حق فسخ ایجاد می‌گردد.
یکی دیگر از حالاتی که این حق را به زوجین می‌دهد تا نکاح را فسخ کنند تخلف از شرط صفت می‌باشد. بر اساس ماده 1128 قانون مدنی هر گاه طرفین وجود صفتی را برای هم شرط کرده باشند ولی بعد از عقد معلوم شود که فرد فاقد این صفت است با استناد به تخلف از شرط صفت برای طرف مقابل حق فسخ ایجاد می‌گردد.
تفاوت تدلیس با تخلف از شرط صفت این است که در تدلیس شخص قصد فریب دارد ولی در تخلف از شرط صفت اثبات سوء نیت و فریب لزومی ندارد.
با سلام خدمت ریاست محترم دادگاه ………………..
احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب همسر دائمی خوانده بوده که این ازدواج به شماره عقدنامه…….. مورخ …… دفترخانه شماره ……. شهرستان …….. ثبت گردیده است. با توجه به اینکه اینجانب پیش از عقد به صراحت شرط کرده بودم که همسرم باید دارای تحصیلات عالی و دانشگاهی باشد ایشان نیز خود را دارای مدرک فوق لیسانس معرفی کرده‌اند. اکنون متوجه شدم که همسر من اصلا تحصیلات دانشگاهی ندارد و فقط تا مقطع ابتدایی تحصیل کرده‌اند. حتی مدرکی که به من نشان داده‌اند جعلی می‌باشد. لذا با عنایت به مدارک و ادله اینجانب و با استناد به ماده ۱۱۲۰، ۱۱۲۸ و ۱۱۳۱ قانون مدنی، فسخ ازدواج را به دلیل تدلیس و تخلف از شرط صفت از دادگاه تقاضا می‌نمایم.
شما می‌توانید برای آگاهی از روند فسخ نکاح و اطلاعات بیشتر در مورد نحوه ارائه دادخواست فسخ نکاح با وکلای وکیل دات کام در ارتباط باشید و از خدمات مشاوره تلفنی و اینترنتی وکیل دات کام استفاده نمایید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نمونه دادخواست فسخ نکاح، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون نمونه دادخواست فسخ نکاح پاسخ دهند.
منبع : نمونه دادخواست فسخ نکاح
پس از برقراری عقد نکاح میان زوجین و ازدواج برای هر یک حقوقی ایجاد می‌شود. در عوض ایشان موظف به انجام وظایف و مسئولیت‌های جدیدی می‌گردند. برخی از این مسئولیت‌ها شرعا مشخص نشده‌اند و انجامشان به تمایل طرفین بستگی دارد. اما یک سری وظایف هستند که در قانون صریحا به آن‌ها اشاره شده است و عدم اجرایشان ضمانت اجرای قانونی در پی دارد. حال می‌خواهیم بدانیم قانون چه ضمانت اجرایی برای سرپیچی زوجین و علی الخصوص زن از انجام این وظایف در نظر گرفته است؟ از آن گذشته به بررسی پاسخ این سوال می‌پردازیم که آیا عدم تمکین جرم است؟
برای کسب اطلاعات بیشتر روی لینک زیر کلیک کنید :
مطابق ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی بعد از بسته شدن عقد نکاح زوجین از حقوق و تکالیفی برخوردار می‌شوند. این تکالیف تمکین نام دارند و رعایتشان الزامی است. یکی از مهم‌ترین این وظایف انجام رابطه جنسی با مرد است که زن در صورت عدم ایفای آن یا ترک منزل و… ناشزه محسوب می‌گردد. برای کسب اطلاعات تکمیلی در خصوص تمکین کلیک نمایید.
همانطور که در بالا اشاره شد انجام وظایفی که در قانون آمده‌اند اجباری است و خودداری و سرپیچی از انجام آن‌ها ضمانت اجرا به دنبال دارد. به خودداری و سرپیچی از وظایف از طرف زوجین نشوز و به مردی که تمکین نکند ناشز و نیز به زنی که عدم تمکین کند ناشزه گویند.
باید اظهار داشت که عدم تمکین جرم نیست و به دنبال آن مجازات ندارد. چراکه در قانون عدم ایفای وظایف زناشویی از جانب زن جرم تلقی نشده و نهایتا در صورت اثبات نشوز زن وی با ضمانت اجراهایی مواجه می‌گردد.
زمانی که زن به نشوز متهم گردد زوج می‌تواند یک دادخواست مبنی بر عدم تمکین همسرش به دادگاه ارسال کند. پس از تشکیل جلسه دادگاه با حضور زوجین و بررسی موضوع بحث اگر نشوز زوجه اثبات گردد وی مطابق قانون مجبور به انجام وظایف خود می‌گردد و اگر باز هم از وظایف خود سرپیچی کند ضمانت اجراهای زیر برای زن در نظر گرفته می‌شود:
۱- غیر مستحق دانستن وی به دریافت نفقه (نفقه به او تعلق نمی‌گیرد ).
۲- استحقاق دریافت اجرت‌المثل را ندارد.
۳- در شرایطی نیز با عدم تمکین طولانی زن مرد می‌تواند اجازه ازدواج مجدد را از دادگاه بگیرد.
۴- مرد می‌تواند طلاق زوجه را از دادگاه درخواست کند.
۵- عدم استحقاق دریافت تصنیف دارایی: طبق قانون اگر درخواست طلاق از سوی مرد صورت گیرد نصف اموال زوج به زن تعلق می‌گیرد اما در صورتی که ناشزه بودن زن اثبات گردد او از دریافت نصف دارایی محروم می‌گردد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص جرم عدم تمکین زن، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون جرم عدم تمکین زن پاسخ دهند.
منبع : جرم عدم تمکین زن